„Ocalić od zniszczenia i zapomnienia. Konserwacja zespołu obiektów Armia Krajowa Oddział w Hrubieszowie”. Projekt dofinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Z przyjemnością informujemy, że Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozytywnie rozpatrzył wniosek na konserwację zespołu obiektów Armia Krajowa Oddział w Hrubieszowie, w ramach programu Wspieranie działań muzealnych, nazwa własna zadania „Ocalić od zniszczenia i zapomnienia. Konserwacja zespołu obiektów Armia Krajowa Oddział w Hrubieszowie”.
Zadanie finansowane będzie w trybie 2-letnim. Muzeum na realizację zadania w 2019 r. otrzymało dotację o łącznej wysokości 60.000 zł, z czego na rok 2019 zaplanowano kwotę 28.000 zł, a w 2020 r. dotacja wyniesie 32.000 zł.
Zespół obiektów objętych konserwacją przekazał muzeum w darze dr inż. Leszek Gardyński, potomek żołnierza Armii Krajowej, którego dom był miejscem spotkań partyzantów. Po wojnie, na początku lat 90. XX wieku do wdowy po żołnierzu, zgłosił się Marian Gołębiewski „Korab”, który poinformował, że pod podłogą domu ukryte jest archiwum Armii Krajowej.
Obiekty pomimo złego stanu zachowania, są cennym źródłem dotyczącym działalności Armii Krajowej na terenie miasta i powiatu hrubieszowskiego, jest to również drugi tego rodzaju zespół znajdujący się w zbiorach muzeum. W skład zespołu wchodzą broszury, dokumenty oraz plany i projekty używany przy planowanych i przeprowadzanych akcjach dywersyjnych na terenie powiatu hrubieszowskiego. Wszystkie przekazane obiekty wymagają pilnej interwencji konserwatorskiej, ponieważ są w bardzo złym stanie zachowania.
Głównym celem zadania jest przywrócenie obiektów do stanu umożliwiającego ich ekspozycję, opracowanie naukowe i odpowiednie przechowywanie, a także digitalizację i zamieszczenie obiektów w katalogu komputerowym muzeum, dostępnym na stronie internetowej. Zakonserwowane obiekty zostaną również zaprezentowane na wystawie czasowej, a przebieg prac konserwatorskich znajdzie odzwierciedlenie w przygotowanej prezentacji multimedialnej.
Osobą odpowiedzialną za przygotowanie projektu i realizację zadania jest dr Justyna Wojtiuk, kustosz dyplomowany w dziale historycznym z numizmatyką Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie.
O postępach w realizacji będziemy informować na bieżąco.
Trwa pierwsza część realizacji 2-letniego zadania "Ocalić od zniszczenia i zapomnienia. Konserwacja zespołu obiektów Armia Krajowa Oddział w Hrubieszowie".
Muzeum w październiku 2019 oku przekazało 33 obiekty do pracowni konserwacji, gdzie w ramach programu prac konserwatorskich zostaną wykonane przy nich między innymi następujące prace: dezynfekcja, badanie wykładnika jonów wodorowych papieru, oczyszczenie poszczególnych kart recto-verso, zabezpieczenie warstwy piśmiennej poszczególnych kart, próby usunięcia plam związanych z działalnością mikroorganizmów i zmianami chemicznymi struktury papieru, blokada zmian w strukturze papieru wywołanych jonami żelaza, próby rozjaśniania barwy papieru, odkwaszenie papieru, strukturalne wzmocnienie wytrzymałości mechanicznej papieru, sklejanie rozdarć i inne reperacje lokalne papieru, uzupełnienie ubytków papieru, wzmocnienie reperacji oraz pierwotnych zagięć bibułą japońską, prostowanie poszczególnych kart w przekładkach pod odpowiednim obciążeniem, estetyzacja obiektów i przygotowanie do dalszego prawidłowego przechowywania.
Wykonane prace konserwatorskie w znaczącym stopniu wpłynął na obecny stan obiektów i powstrzymanie procesów destrukcyjnych.
Po zakończonej konserwacji obiekty zostaną przewiezione do magazynu muzeum, w wykonanym przez konserwatora futerale konserwatorskim, co ułatwi dalsze ich przechowywanie.
Zespół obiektów Armia Krajowa Oddział w Hrubieszowie po ukończonych pracach konserwatorskich w 2020 roku, zostanie po raz pierwszy zaprezentowany na spotkaniu promocyjnym zadania połączonym z otwarciem wystawy, prezentującej efekty realizacji zadania.
Muzeum z przyjemnością informuje, że pod koniec grudnia 2019 r. zakończyły się prace konserwatorskie przy 33 dokumentach, realizowane w ramach pierwszej części zadania „Ocalić od zniszczenia i zapomnienia. Konserwacja zespołu obiektów Armia Krajowa Oddział w Hrubieszowie”, dofinansowanego ze środków pozostających w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Przeprowadzone prace konserwatorskie znacząco podniosły stan zachowania obiektów, które zostały poddane między innymi dezynfekcji, oczyszczeniu (recto-verso) metodami mechanicznymi, zabezpieczono również warstwę rękopiśmienną oraz maszynową. Poszczególne karty poddano strukturalnemu wzmocnieniu, a także sklejono rozdarcia i uzupełniono ubytki papieru. Został również wykonany futerał konserwatorski do dalszego prawidłowego przechowywania obiektów.
W styczniu 2020 r., w ramach realizacji drugiej części zadania do konserwacji trafiło pozostałe 50 dokumentów, są to plany infrastruktury drogowej, wykorzystywane na potrzeby akcji dywersyjnych organizowanych na terenie powiatu hrubieszowskiego i plan części zabudowy miasta Hrubieszowa.
Po zakończeniu prac konserwatorskich przy wszystkich obiektach, zespół Armia Krajowa Oddział w Hrubieszowie zostanie zaprezentowany na wstawie czasowej w salach muzeum.